शिवाजी महाराजांचा राज्याभिषेक कधी झाला?

शिवाजी महाराजांचा राज्याभिषेक कधी झाला

शिवाजी महाराजांचा राज्याभिषेक ज्येष्ठ शुद्ध त्रयोदशी, शालिवाहन शके १५९६, म्हणजेच ६ जून १६७४ रोजी झाला. हा सोहळा रायगड किल्ल्यावर पार पडला. या सोहळ्यासाठी देशभरातून अनेक विद्वान ब्राह्मणांना आमंत्रित करण्यात आले होते. सोहळ्याची तयारी अनेक महिने आधीपासून सुरू झाली होती.

राज्याभिषेक सोहळ्यामध्ये शिवाजी महाराजांनी स्वतःस “छत्रपती” ही पदवी धारण केली. छत्रपती म्हणजे सार्वभौम आणि सर्वेसर्वा. या राज्याभिषेकाने मराठा साम्राज्याची स्थापना झाली.

राज्याभिषेक सोहळ्याचे वर्णन करणाऱ्या अनेक ऐतिहासिक कादंबऱ्या आणि नाटके लिहिली गेली आहेत. शिवाजी महाराजांच्या राज्याभिषेकाने भारतीय स्वातंत्र्य चळवळीला प्रेरणा मिळाली.

शिवाजी महाराज राज्याभिषेक कोठे झाला

शिवाजी महाराजांचा राज्याभिषेक ६ जून १६७४ रोजी रायगड किल्ल्यावर झाला. हा सोहळा सात दिवस चालला. सोहळ्याची तयारी अनेक महिने आधीपासून सुरू झाली होती.

राज्याभिषेक सोहळ्यासाठी रायगड किल्ल्याची सजावट करण्यात आली होती. किल्ल्याच्या सर्व भिंतीवर पताका आणि तोरणे लावण्यात आली होती. किल्ल्याच्या प्रवेशद्वारावर सुंदर रंगकाम करण्यात आले होते.

राज्याभिषेक सोहळ्याचे विधी गागाभट्ट यांनी केले. सोहळ्यात शिवाजी महाराजांनी स्वतःस “छत्रपती” ही पदवी धारण केली. छत्रपती म्हणजे सार्वभौम आणि सर्वेसर्वा. या राज्याभिषेकाने मराठा साम्राज्याची स्थापना झाली.

राज्याभिषेक सोहळ्यासाठी देशभरातून अनेक विद्वान ब्राह्मणांना आमंत्रित करण्यात आले होते. सोहळ्यात लाखो लोक उपस्थित होते.

राज्याभिषेक सोहळ्याची काही प्रमुख वैशिष्ट्ये खालीलप्रमाणे आहेत:

सोहळा सात दिवस चालला.
सोहळ्यासाठी रायगड किल्ल्याची सजावट करण्यात आली होती.
सोहळ्यात शिवाजी महाराजांनी स्वतःस “छत्रपती” ही पदवी धारण केली.
सोहळ्यात लाखो लोक उपस्थित होते.
राज्याभिषेक सोहळ्याचे वर्णन करणाऱ्या अनेक ऐतिहासिक कादंबऱ्या आणि नाटके लिहिली गेली आहेत.
शिवाजी महाराजांच्या राज्याभिषेकाने भारतीय स्वातंत्र्य चळवळीला प्रेरणा मिळाली.

शिवाजी महाराजांचा राज्याभिषेक कोणी केला

शिवाजी महाराजांचा राज्याभिषेक गागाभट्ट यांनी केला. गागाभट्ट हे एक प्रसिद्ध ब्राह्मण पंडित होते. ते वाराणसीतील काशी विद्यापीठाचे कुलगुरू होते. शिवाजी महाराजांनी त्यांना आपल्या राज्याभिषेकाचा मान दिला.

शिवाजी महाराजांचा पहिला राज्याभिषेक कोणाच्या हस्ते झाला

शिवाजी महाराजांचा पहिला राज्याभिषेक ६ जून १६७४ रोजी रायगडावर झाला. या राज्याभिषेकाचे विधी वैदिक पद्धतीने पार पडले. गागाभट्ट यांनी शिवाजी महाराजांना छत्रपती म्हणून राज्याभिषेक केला. या सोहळ्याला मोठ्या प्रमाणात लोक उपस्थित होते.

राज्याभिषेक म्हणजे काय?

राज्याभिषेक म्हणजे एका व्यक्तीला राजपदाची मान्यता देण्याचा धार्मिक आणि राजकीय समारंभ होय. या समारंभात राजाला राजपदाची प्रतिके, जसे की छत्र, तलवार, जयघोष इत्यादी प्रदान केली जातात. राज्याभिषेकाने राजाला त्याच्या राज्यातील सर्वात उच्च पदावर बसवले जाते.

शिवाजी महाराजांचा राज्याभिषेक हा एक ऐतिहासिक महत्त्वाचा प्रसंग होता. या राज्याभिषेकाने शिवाजी महाराजांना हिंदवी स्वराज्याचे संस्थापक म्हणून अधिकृतपणे मान्यता मिळाली.

युवराज संभाजीराजे छत्रपती शिवरायांच्या राज्याभिषेकाच्या वेळी किती वर्षाचे होते?

छत्रपती शिवरायांचा राज्याभिषेक ६ जून १६७४ रोजी झाला. संभाजीराजे यांचा जन्म २४ फेब्रुवारी १६५७ रोजी झाला. म्हणजेच, शिवरायांच्या राज्याभिषेकाच्या वेळी संभाजीराजे २३ वर्षांचे होते.

संभाजीराजे हे शिवाजी महाराजांचे ज्येष्ठ पुत्र होते. ते एक कुशल योद्धा आणि राज्यकर्ते होते. त्यांनी आपल्या वडिलांनंतर स्वराज्याचा कारभार सांभाळला.

शिवाजी महाराजांचा राज्याभिषेक कधी झाला

पुढे वाचा:

शिवाजी महाराजांचा राज्याभिषेक कधी झाला?